Cartas a Antón

Bernardo García Cendán

Lugo, 8 maio 2009

Meu amigo Antón:

Foi pena que onte polo serán non te animaras a me acompañar para recuperar na miña compaña ese humor que levas tempo perdido coas túas angurias e cansazos na alma. Pero, xa se sabe, coa túa manía de que ninguén saiba quen ven sendo o destinatario e inspirador destas cartas semanais, fúcheste aburrir diante do televisor, a facer zapping absurdamente, mentres eu ría con eses meus amigos que ti sempre quixeches tratar. Seguro que estes non terían inconveniente en que nos axudaras no labor que iamos facer: somos membros dun xurado encargado da selección de premiados no concurso literario que leva o nome de “Benxamín Paz” e no que participan nenos e nenas moi noviños: seis ou sete primaveras. Hai xa alomenos unha ducia de anos que me convidan a tal mester, e xa che teño contado que, ao final dese labor compartido, sempre teño a sensación gozosa de ter feito un servizo público inescusable que, ademais de estimulante, convértese para min nunha ocasión de recuperar cos amigos unha dose de humor imprescindible. Por iso te convidei a participar: ti tamén o precisas.

Claro que non todo é humor porque non todo é doado. Afeito a ler cousas de adultos, teño que me poñer ollos e mente dun neno para afrontar ducias de contos e poemiñas fervorosamente elaborados por cativiños esperanzados. E o problema non é tanto lelos, cousa moi agradable, senón ter que escoller, entre tantos, catro ou cinco gañadores, co perigo evidente de deixar no anonimato aos máis deles que, sen embargo, puxeron en cada palabra, laboriosamente escrita, toda a esperanza de ver publicados os seus nomes en premio dos seus esforzos.

Confésoche que cada vez que elixo o que me parece mellor sinto dentro de min un comezón de mala conciencia por se estou a cometer a inxustiza de non ter aquilatado suficientemente o valor dos que quedaron sen premio. Sempre que estou nese labor, ando a me preguntar se neste mundo tan competitivo no que nos toca vivir facemos ben en promover nos infantes, tamén no eido literario e desde tan cedo, un plus de competividade. Sigo sen saber a resposta axeitada a este problema. A verdade é que cada conto e cada poema parécense moitísimo entre si, e poida que, neste senso, cada un deles debería ter a recompensa dun premio polo labor feito. Pero, pola contra, tamén é certo que de cando en vez aparecen verdadeiras fermosuras orixinais que sería inxusto non destacar. O desacougo, sen embargo, non me pasa porque sempre me ven á cabeza algo que ti, Antón, me tes comentado a miúdo: non terán nesa competición unha importante vantaxe os picariños procedentes de clases sociais máis instruídas e estimulantes?. Seguramente, pero tampouco cabe dúbida de que, ás veces, a competición anima o empeño, e dese esforzo acaban por saír verdadeiras xoias que non son necesariamente debidas á influencia familiar. Ben mirado, tamén é certo que todos temos xogado ao fútbol e só algún rematou por ser Zarra ou Iniesta, mentres que os demais conformámonos con pasalo ben no partido sen quedarmos frustrados. Así que, coas miñas dúbidas nos miolos, fixen o mellor que souben tratando de ser o máis xusto posible.

Fose como for, o asunto é que, superadas as miñas preocupacións e co deber cumprido, asegúroche que gocei abondosamente tanto da lectura como da conversa cos meus compañeiros de xurado comentando aquelas orixinalidades sorprendentes que nos mostraban os recen nados escritores chairegos, porque che aseguro que había ben delas. Atópaste de súpeto, por exemplo, cun conto sorprendente onde un pequerrecho describe minuciosamente unha voda, e cando vas lendo, descobres que non é unha voda calquera senón que a súa imaxinación fixo matrimoniar nada menos que un zoco cunha zapatilla, e quédaste preguntando, alucinado, como se lle ocorrería tal cousa.

E así unha e outra lectura que nos ollos avellentados do xurado poñen a frescura dunha vida que comeza. E que seguramente terá futuro. Porque, efectivamente, non creo que haxa mellor preparación para a vida que observar a realidade, ou mesmo inventala, e tratar de narrala coas palabras máis noviñas que acaban de aprender. Asegúroche que nos sorprendemos e rimos de verdade coas súas invencións, e demos por moi boas as horas que neste mester pasamos xuntos. Ti, meu Antón, por túzaro, perdiches a ocasión de facer coma nós. E non podes dicir que eu non insistira. Expliqueiche que, do mesmo xeito que acodes ao campo de fútbol para ver xogar aos teus netos, tamén aquí poderías ver o comezo dun escritor ou escritora que se ha sumar á conta dos autores chairegos que nos honran. Xa sabes, ten que haber Racing Club Vilalbés e ten que haber tamén Concursos literarios “Benxamin Paz”. Por certo, creo que o ano que ven han poñer un premio engadido que levará o nome de “David”, ese neno que, malogrado na cola dun tractor, deixou un enorme regueiro de emoción en Vilalba onde hoxe se contempla tenramente o esforzo da súa nai, tragando bágoas, para seguir a facer, día tras día, no mesmo colexio onde el estaba, o xantar que comparten os seus pequenos compañeiros. Seguro que no maxín dos iniciais escritores chairegos xa andan a bulir palabras en verso que deixarán lembranza perpetua de David, do mesmo xeito que, desde hai ben anos, os estudantes da Chaira non deixaron que morrera o nome do mestre que foi para eles Benxamín.

E nada máis por hoxe. Recibe unha aperta do teu amigo

Bernardo