Outros xeitos de aprender


Xulio Xiz

Non poido evitar que os meus estudios de Maxisterio me inclinen a prestar especial atención ó mundo do ensino, e unha foto de hai tempo desperta a miña lembranza, xa que nela aparecen os mestres das antigas escolas do Campo da Feira, que os maiores de Vilalba coñecimos e tratamos.
Hoxe, que calquera centro educativo ten vinte ou trinta profesores, podemos lembrar aqueles seis históricos, que gobernaban as ducias de rapaces que estudiaban nas escolas siutadas no lugar que hoxe ocupa a casa do Concello.

Tres homes e tres mulleres... Nos homes, Celestino Álvarez, co que eu fixen as prácticas de maxisterio; Felix Marín, que foi meu profesor de debuxo na Academia, e Lorenzo Mateos. Nas mulleres, Engracia Vérez, que daquela non sabiamos era inspirada poeta; Concha Ocampo, filla do “vello barbas” –eu sería andando o tempo en Lugo compañeiro da súa irmá Camila – e Pepucha Leira, a nai e avóa dos vilalbeses García Leira.

Agora menciónoos sen tratamento, pero daquela ninguén ousaría apeárllelo, e na miña conciencia quedan nomeados como don Celestino, Don Felix e Don Lorenzo; doña Engracia,doña Concha e Doña Pepucha, os seis catalizadores culturais que posibilitaron que centos de vilalbeses se achegaran ó mundo da cultura. A educación en Vilalba en tempos estaba representada por estes seis profesores, as escolas de Doña Amelia e Doña Sagrario, e a Academia Santa María. E a pasantía de Don Juan, que por outra parte era o Xefe de Telégrafos.

Frente a aquel ensino que na actualidade só lembramos os máis veteranos, outros xeitos, outros tempos. E deles, chamoume a atención un taller celebrado no museo vilalbés para aprender a facer lucernas, candiles lles chamaríamos propiamente, dos tempos de Roma. Os románs, os nosos devanceiros, alumaban as súas casas na noite con “lucernas”, lámparas de aceite, feitas a molde con finas cerámicas, decoradas con motivos vexetais, mitolóxicos ou eróticos.

Nun curso celebrado no Museo Arqueolóxico vilalbés, os alumnos a partir dun molde construíron lucernas para aprender como era o procedemento seguido noutrora. Utilizaron escaiola e barro para o molde, barro para a peza, que logo coceron nun forno para que quedase dura e impermeable, fermosa e presentable xa que non está chamada a ter a función de iluminar, senón somente ornamental.

Pero para apreciar a evolución nada mellor que saber que na comarca, no rural, preto de Vilalba, temos ata 120 estudiantes ós que se lles da en chamar “señor”, que agora fuximos do apelativo “vellos”, cursando estudios na Universidade Nacional de Educación a Distancia, cunha idade media de setenta anos, que con entusiasmo se dedican agora –nunca é tarde-, a cursar estudios universitarios polo puro placer de estudiar e formarse. Estudian carreiras relacionadas coa saúde, o medio ambiente, a historia da arte, o dereito.. estudian con entusiasmo como se de estudiar dependera o seu futuro, o seu presente.

E así temos este abano, entre aquel estudio primitivo, básico, necesario para enfrontarse a un futuro difícil ata este aprender por aprender, non utilitario senón por puro disfrute, que pasa por aprender a facer candiles romanos, ou ir estudiar á universidade cando nada nos ata ó mundo laboral e somos libres como o vento.

Decididamente este mundo ten cambiado nas últimas décadas de xeito ben radical. E polo que comprobamos, para ben. Seguirá a haber problemas, que os haberá sempre. Pero esto de valorar a cultura ata o extremo de disfrutar aprendendo polo puro placer de aprender é un concepto novo no que temos que recrearnos aínda moito máis.

24 de nov. de 2009

0 comentários :

Danos a túa opinión