Paisaxe fin de festa

Bruno Marcos

"Alguén cometera un erro e a orxía máis cara da historia terminara. Volviámonos a apertar o cinto e buscabamos a expresión máis correcta do horror mentres lembrabamos a nosa mocidade perdida, cando cada día era mellor que o anterior". Escríbeo Scott Fitzgerald sobre o ocaso dos dourados anos vinte, un período que cada vez se asemella máis ao noso pasado máis recente no que o perfume dunha festa que non acabaría nunca nos embebedaba.

Tamén nos provoca, esta crise, mirar os anos pasados como a nosa Belle Époque. Ese período iniciado a finais do século XIX no que floreceron a industria e a economía propiciando un gran entusiasmo en todas as clases sociais, desde a aristocracia ao proletariado, nun ambiente urxido igualmente a unha festa constante pola intuición dalgún horror futuro como habería de ser, pouco despois, a primeira guerra mundial.

Levamos bastante tempo instalados no termo crise coma se este exorcizase o deterioro manifesto para converter o descenso en algo pasaxeiro. Invocamos unha sorte de maxia branca para que nos convenza de que a pobreza non é o noso destino. Parece imposible que o noso mundo tivese marcha a atrás e, máis que nunha crise, permanecemos nun estado que ten todos os atributos da resaca. Dicía Baudelaire que a resaca é un sentimento de culpa e unha volta ao comezo.

Parece farto difícil encarar o futuro sen admitir que o outro nos enfeitizaba. Como pór en orde a casa con toda a vaixela polo chan e os restos pegañentos da champaña por todas as partes? Como limpar o chan, ordenar os mobles, sacar o apestado cheiro sen admitir que onte estabamos, por vontade propia, completamente embebedados? Como eludir o sentimento de culpa?

Xa van anos de resaca e ninguén se fía de que todo o mundo abandonase o antro e de que non ande algún dormitando debaixo dunha alfombra para dar o derradeiro ouveo como aquel que proclamase que, no centro do baleiro, hai outra festa. Compre pensar que unha casa tarda moito en arruinarse do todo. Seica estamos preparados para o momento desagradable no que, ao hixienizala, aparezan a roupa interior ensanguentada, un bisoñé e até unha dentadura postiza?

Cando a ruína económica anda a cebarse cunha casa grande o primeiro que se dá é a compulsión da reciclaxe, unha bricolaxe cuxos materiais son os restos da festa. O lixo do lixo enseñoréase entón da escena para voltar o que antes foi glamuroso en ridículo. E entre esa reciclaxe está a proclama que grita que hai que facer o posible para que a festa empece novamente, pedir máis crédito, consumir, gastalo todo, cambiar de coche, mesmo de muller, de amante e até de can, e comezar outra vez a esmorga sen fin, por patriotismo.
A historia, Fukuyama dixit, chegou ao seu fin. A economía está por riba da democracia, é máis a democracia é o diñeiro. Despois da festa rompe a paz social, dino todos, porque no malgasto non hai clases sociais, na orxía todos, pobres e ricos, posúen o mesmo, un corpo. Despois dela todo volta ao de sempre, se para a música e cada un queda intempestivamente confinado nun estereotipo. Os políticos Avida Dollars, a Igrexa unha seita de pederastas, os poetas uns parvos que se fan pipí na cama...

Se tentamos prolongar a festa máis aló do seu final pode rematar de xeito dramático. Iso nos quíxo transmitir Scott Fitzgerald aínda que el mesmo, malia a clarividencia, non chegou a baixar a tempo dela.

Non careceu a Belle Époque dun feito simbólico que proclamase o seu fin, como o foi o afundimento do Titánic, nin estiveron despoxados os anos vinte de acontecementos igualmente estilizados nas súas postrimerías como aqueles dos magnates neoiorquinos asomados ao fío dos rañaceos para dar fin a unhas vidas que se lles tornaban insoportables sen a devandita festa. Non menos estetizada foi a aldrabada da nosa crise que habería de ser situada, non demasiado erroneamente, na espectacular traxedia das torres xemelgas de Nova York. Dá vertixe pensar así, darse conta de que a Historia non para e que nos pasa por riba.

En breve un cruceiro sairá a conmemorar a fin do Titánic, alcanzando á mesma hora nocturna as coordenadas xustas do seu afundimento, o lugar exacto, mentres un selecto número de viaxeiros cearán o mesmo menú daquela velada. Trátase sen dúbida da fascinación polo fin de festa, non hai nada tan abraiante como elo cando a festa foi colosal, mesmo engaiola máis que a propia festa. Pregúntome se, como se ve na película vella, encerrarán aos de terceira clase mentres a orquestra de violíns ameniza o desastre, para reproducir a paz social de entón.

Dedica Scott Fiztgerald Suave é a noite a uns amigos aos que desexa: "Moitas festas". Agardemos non rematar como o Rubén Darío do "Nocturno", tristes de festas.

25 de maio de 2010

0 comentários :

Danos a túa opinión