Un longo e tortuoso camiño

Antón Baamonde

Onte foi a presentación en Santiago de “Un longo e tortuoso camiño. Adaptación, crise e cambio no BNG” de Xosé Ramón Quintana (Ed. Galaxia ) libro que foi galardoado co Premio Ramón Piñeiro de Ensaio e que constitúe a mellor radiografía xamais escrita desa ponla do nacionalismo.

O libro está escrito por alguén que é votante dende tempos inmemoriais do BNG, pero que se non me equivoco xamais militou nel.

É un dato que menciono porque esa radiografía está feita sen toma de partido por ningún dos grupos que configuran internamente a galaxia BNG. Moncho Quintana non é de Paco, nin de Beiras nin de Quin nin de ningún outro.

É un historiador e politólogo moi competente que intenta dar conta da xenealoxía e decurso do BNG -para explicar a súa lóxica interna e os modos en que se foi adaptando ás sucesivas situacións externas- co ollo clínico dun médico e coa precisión e rigor dun notario.

O que intenta narrar Moncho Quintana é o longo e tortuoso camiño dunha organización que, no seu inicio, estivo modelada polo maoísmo e que se empeñou, con éxito, en crear unha subcultura resistencialista pero que, andando o tempo, tivo que irse adaptando á lóxica dunha sociedade democrática para desempeñar, con algunha esperanza de éxito, tarefas de goberno.

A fase de Beiras e a fase de Quintana constituiron dúas modalidades dese intento de adaptación, marcadas cada unha pola personalidade e orientación do líder. A derrota deste último, no entanto, pon graves interrogantes sobre o futuro dunha organización que parece querer volver a unhas esencias e, con elas, a un paraíso de inocencia no que gobernar sempre é cousa de outros.

O libro da datos que tal vez son obvios para a miña xeración pero non para as máis novas. O modelo do BNG ten esta orixe: supoñíase que Galicia era unha colonia en similar sentido ás do terceiro mundo e que o Partido Comunista para facer a revolución tiña que crear unha Fronte Nacional Popular que agrupara as clases oprimidas polo imperialismo.

Así que a dirección do proceso tiña que estar en mans desa vangarda comunista e os nacionalistas constituirían a forza de choque que posibilitaba a acumulación de forzas para a revolución. Castelao era o noso Sun-Yat-Sen..

Tal vez isto sone a algo, pero quen queira saber máis e entender o nacionalismo contemporáneo que lea o libro.

QUINTANA GARRIDO, Xosé Ramón. Un longo e tortuoso camiño: adaptación, crise e cambio no BNG: 1971 - 2009 Editorial Galaxia 2010 412 páxinas