Helena Villar Janeiro.-
Polos primeiros de abril, cando espertou a deusa Stercore, encheuse a aldea do arrecendo da fecundidade e empezaron a cantar os eixos dos carros de abono cara as terras onde se plantaban as patacas. Canda a saída ao aire daquel olor a esterco que nunca me foi desagradable, ao contrario, sempre o identifiquei co renacer da vida, asomaron as flores das árbores, as violas e as primuliñas dos ribazos, e as margaridas e xacintos dos prados. Aquela orde secreta veu acabar tamén dando orde tácita de que se acabase a escola da mocedade e as veladas nocturnas á escoita do transistor vido de Buenos Aires cando cantaba Antonio Molina, e sobre todo, á miña aprendizaxe idiomática e ancestral que tanto ben me trouxo.
Coa primavera, Vilaver e a súa contorna parecíanse algo menos ao bosque que acochaban os compoñentes animados e inanimados, naturais e culturais de La saga de Gösta Berling, a novela da Nobel sueca Selma Lagerlöf que eu lera varias veces. Vërmland semellábase moito ao sitio ao que me levara o azar a través dunha lista de escolas vacantes en procura de interina. Gösta Berling, a comandanta de Ekeby, Berencreutz, Mariana Sinclaire, o pastor de Broby, a tía Gustava (nos Ancares tamén se lles chamaba tíos aos anciáns) e ata a presenza imaxinaria do Gran Oso de Gurlita desapareceron tamén do meu horizonte asociativo. Sen neve, sen frío e sen polavilas, esvaeceuse aquela ilusión xeográfico-literaria.
E xa entrando maio, empezaron a faltar esporádicamente algúns escolares. A aldea retomara xa a vida plena e aquelas criaturas eran tamén man de obra necesaria para o sostén da familia. Seguindo a máxima da señora Xenoveva –tan velliña que perdera a idade na memoria e ata nos papeis que arderan no rexistro en San Román- que se move aínda pola miña infancia, “O traballo dos pequenos é pouco e o que perde é un louco”, empezaron a lles atopar ocupación.
Cada casa tiña o seu ordenante, a persoa que mellor organizaba –xeralmente o “cabeza de familia”- que, pola mañá, repartía o traballo do día tras do almorzo. Daquela, cadaquén asumía unha tarefa fósese grande ou pequeno. O traballo que facían os escolares era gardar as ovellas, un gando abondoso nos montes de cervantes, das que obtiñan lá, queixo, carne para “un día” –léase, festa- e algún diñeiro nas feiras, porque as vacas levábanse aos prados. Tamén portaban comidas ás fincas onde os adultos andaban a traballar en horario continuado e outra chea de cousas que puidesen abordar segundo a idade. A madurez daquela infancia para asumir responsabilidades érame ben coñecida, pois eu tamén fora nena traballadora á que moi cedo lle puxeran nas mans incluso a responsabilidade de abrir petos nunha prenda, que era meter un corte tras do que xa non había remedio de corrección.
Tamén foi no comezo da primavera real, que non baixaba de abril, cando veu á súa casa unha rapaza monxa á que lle deran un permiso para convalecer dunha enfermidade. Era dunha familia que eu trataba moito e fixen boas migas con ela o tempo que estivo alí, que non foi moito. Evidentemente falabamos de asuntos relixiosos. Aquel encontro no escenario dunha natureza exuberante e co templo pechado toda a semana era moi curioso, porque eu sempre unía o concepto relixioso co retiro nun templo. A bo seguro que, se daquela coñecese a Prisciliano, me volvería alí priscilianista porque a natureza chamaba a selo. Non obstante, as conversas con aquela rapaza que eu sabía monxa, aínda que alí vestía como unha muller máis da aldea, ían ter tamén unha influencia importante na miña vida posterior, aínda que se mostrou pasaxeira.
Daquela mesma primavera gardo tamén unha marca que me acompañará mentres viva e aínda menos mal que quedou aí. Nunha das escasas viaxes a Becerreá, case sempre camiño de Lugo, chovía e eu non estaba moi ben de saúde. Lucianín, o rapaz da casa que era un amor de neno, acompañoume a Quindous para que eu fose no macho e tivese menos camiño que andar.
Quizabes deba indicar a aquí, para quen non coñeza os Ancares, que son montañas novas e, polo tanto, moi empinadas, tanto que dá medo asomarse ao borde dos camiños desde os que se oe cantar o río noviño contra os penedos de orixe, pero non se pode ver. Eu levaba un paraugas encarnado e nunha destas, o macho volteou a cabeza, viuno e espantouse. Deixou o camiño e tirou monte abaixo. Eu caín moi pronto, pero quedei enganchada no arreo pola man do paraugas que se colgou do estribo. Lucianín, como un xigante, deuno dominado. Aínda me parece mentira aquela ousadía nun rapaz duns once anos. Cando puiden soltarme abracei o neno desa maneira na que só se fai algunhas veces na vida. A pesar de todo, sentinme capaz de seguir andando, notei que non rompera nada e xa non quixen volver montar. Contra a súa vontade, que era seguir, mandei o neno de volta para a casa.
Segundo avanzaba no camiño íame doendo o corpo, aínda que podía andar e así cheguei ata a casa. Pero algo quedou marcando en min aquela data: as secuelas dunha lesión muscular na perna esquerda xusto debaixo do xoenllo. É a miña ferida de guerra, algo que levei sempre con orgullo e que non me impediu poñer unha saia curta, ou unha minisaia cando me pareceu oportuno facelo, que foi ben poucas veces por certo.
Lido en: http://helenavillarjaneiro.blogaliza.org
0 comentários :
Danos a túa opinión