Vicente Risco, cincuenta anos despois


Xosé Manuel Pacho.-

Risco é unha figura extraordinaria. Desas que na cultura galega, infelizmente, casi nunca aparecen. Hai uns anos tiven a ocasión de investigar durante un ano todas as súas obras para unha conferencia e fiquei fascinado pola súa solidez intelectual e pola súa capacidade de comprensión do fenómeno artístico.

Se me tivese que quedar con algunha das obras de Risco non sabería cal escoller. A historia do cacique, tan ourensán, tan galego, do Celidonio coido que aínda define moito a tipoloxía social galega. Os escritos políticos, os seus escritos sobre o nacionalismo, semellan que siguen estando tamén vixentes, posto que botarlle unha ollada á teoría do nacionalismo galego, é recuncar no debate que aínda hoxe está enriba da mesa, e que, infelizmente, non avanzou.

Tamén son moi interesantes os seus relatos dende o punto de vista da creación. Resulta curioso por exemplo a idea da conversa cun dos personaxes míticos da literatura universal, Stephen Dedalus, saído do Ulysses, malia que a temática a min non me convenza.

Pero si, se eu tivese que quedarme cunha obra sería co Preludio para toda estética futura. Risco vaina publicando na revista La centuria durante os anos 1917 e 1918, e na miña opinión é un dos textos máis ricos en intuicións artísticas e en referencias diversas a todas as expresións culturais do ser humano. Compréndese por que Manuel Antonio tiña unha correspondencia tan rica con Risco e por que estaba tan atento aos consellos do que foi, aínda que tamén moitos se esqueza o director da Revista Nós. Sempre o conto, pero foi nese texto onde eu descubrín que fora Sarah Bernhardt a primeira muller que adoptou o papel de Hamlet… E como ese exemplo, unha chea deles…

E coido que me quedaría tamén con Leria, unha escolla breve de textos, de artigos que definen moi ben a perspectiva que tiña Risco da realidade.

A cultura galega é moi grande, pero nela viven demasiados enanos deses que falaba Celso Emilio hai xa tempo e que, infelizmente mudaron de nome, ás veces ata de xénero, e de xeito de vestir. Pero estaría ben que eses enanos lesen máis, viaxasen máis, tentasen facer algo polo noso país e polas nosas letras, sen personalismos, sen tentar sempre tirar beneficios, pero…

Deixaremos para outro momento as misas diarias de Castelao, ao alcalde falanxista de Pontevedra, a Filgueira Valverde, e por suposto tamén a aqueloutro extraordinario escritor que como contaba Xurxo Borrazás todos os 18 de xullo se vestía de falanxista e que ademais foi durante trinta anos director de Faro de Vigo, don Álvaro Cunqueiro.

Eu hoxe quero lembrar a Vicente Risco e pensar que o noso país pode dar vizosos escritores, e fermosas letras.

O problema é que a nosa sociedade, o noso país, segue sufrindo moitas das eivas que xa suliñara o escritor do Castro. Entrementres, Galiza sigue tentando sobrevivirse a si misma.

30 de abr. de 2013

0 comentários :

Danos a túa opinión