Amosando publicacións coa etiqueta Miguel Barrera. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Miguel Barrera. Amosar todas as publicacións

Do eu fragmentado. Para que non esqueza

Miguel Barrera.-

Achégate ao libro, agarima a portada, sorpréndete coa fotografía que presaxia un naufraxio, pero pero pero a risa (a risa!), fíxate na risa, fíxate no agarimo nu estourando en esperanza.
Entre os versos (do eu fragmentado) ata o último verso (para que non esqueza) preséntase un memorial do corpo, do seu corpo testemuño de batallas.
O meu corpo, o meu corpo, o meu corpo é un memorial que transcende, faise medo, denuncia, corpo das inxustizas, de todas as violencias.
As emocións flúen, voan coas ás da estirpe, sendo un canto refundido de liberdade, de consciente liberdade: “sometida unicamente a aquilo que me medra”. Desbócase na boca este poema e a emoción non deixa de empurrar a súa lectura unha e outra vez, sinto ansia por ter ás para voar entre as estrofas, e afogo.
Cada poema é un mundo, cada verso é inabarcábel, coa fondura nas esencias, rabuñando a flor da pel, facéndose sangue.
E bótome e navego e entendo tódalas cousas coa súa voz, coa súa luz iluminándome de fronte, cegándome na complicidade do naufraxio, en concederme a dita dos seus versos, a súa íntima e acolledora lectura.
E choro, e choro unha vez máis coma nunha emoción de furia onde Brunelleschi caería derrotado. E arrástrome cos versos anódino, non querendo perder palabra, afogándome en cada sílaba, abortando o afago sen comas.
Mans baleiras, chama negra que reclama, feixes de anáforas nunha constante nostalxia que me leva ao “Cartafol de Nostalxias” de Mª Xosé Lamas: para cando o tempo non vaia, para que non haxa tempo e quédome preso nestes versos:

“Cando xa non haxa tempo que valla
abondaría a certeza de termos existido
de sermos legado 
en que nos ama”

Sigo no andar do camiño, pendurado nos versos e vou de sorpresa en sorpresa, e non podo ocultarme, non podo agocharme entre al imaxes, nas metáforas que me desbordan, me abordan e me rouban o botín.
E desarmado e espido, na intemperie, miro de cara á luz. De fronte como me piden as tempestades.
Continuo con camiños, nos himnos do (des)amor, da dor, do nosoutros, na fenda...
Ti lector, que nunca liches poesía, aquí tes a escusa perfecta para comezar, para medrar como humano. Faino sen anestesia, disposto a abrirte de carnes, a afondar no teu corazón, na vísceras que saben ata onde estas disposto a amar.

11 de abr. de 2023

Fredy

Miguel Barrera.-

Olla!

Óllame Fredy, 

non deixes de ollarme, 

non deixes de ollarme, 

son os teus ollos os que me dan a paz, 

os que ma deron sempre 

co teu esculcar sensible, sereno, confiado.

Óllame Fredy, 

axúdame a combater toda resistencia 

co teu sorriso, 

a conquistar (vencer) coa túa faciana vermella 

o estigma da desolación.


Óllame Fredy, 

aluma os atardeceres 

mentres te lembro tocando a batería 

no teu faiado de ensoño. 

Talvez, unha vez máis, 

xunto ao baixo de Mon e a guitarra de Currás

acompañarte 

mentres Txus rompía nas gorxas.


Golpea, golpea, golpea unha vez máis coas baquetas, e fende nos meus recordos as caralladas do teu imaxinario, as reflexións certeiras cando a inxustiza nos podía.


E gritabamos, e blasfemabamos e

queimabámosvos bandeiras 

e, por suposto bebíamos cervexas, 

cervexas, cervexas, cervexas.


Óllame Fredy,

axúdame a contar as batallas entre tacos e bolas de billar, entre cervexas, cervexas, cervexas. Axúdame a preparar o revolver, a marcar a bala da mala conciencia mergullada no Fabilos.


Óllame Fredy, 

deféndeme daquel que cortou a soga, 

do primeiro aforcado 

que xurde cada mañá 

entre os covardes,

que negan o seu pacto 

con 

Dorian Gray.


José Ramón Guizán Durán, Fredy (1964-2022)

23 de xul. de 2022

Co Varela

Miguel Barrera.-

Non teño un bo recordo co Varela. Coñecino cando ía polo Instituto, e falaba co meu tío Alfredo na cantina, sendo el profesor de ximnasia antes de converterse no director do “colexio de abaixo”.

De feito, cando escoitei a teima de facerlle unha homenaxe sentín máis indiferenza que melancolía, meus recordos compartidos con el non eran para sentirse orgulloso. Miña percepción cambiou vendo o vídeo colgado no YouTube por Sofía Naseiro; de súpeto a mente encheuse de recordos e dinme conta de que estaba a manter unha postura egoísta e mediocre. Inxustificable sobre todo pola escuridade de recordos confusos que non falan ben de min.

Corrían os anos finais dos setenta, eu viña de pasar dous anos infernais (os once e doce) no Internado de Luis Vives, convertido nun auténtico indomable inadaptado, case un delincuente (non, sen case); cheo de rabia e rancor cara a o mundo. En certo modo pagueino con el e co resto de profesores de sétimo de EXB do ano académico de  1977-1978.

Repetindo sétimo, como fracaso do meu paso polo Luis Vives, aos poucos meses (semanas quizá) de empezar o curso en Vilalba, trasládannos ao “colexio de abaixo”, converténdonos así na primeira promoción que inaugurabamos o Colexio Ínsua Bermúdez.

Eu daquela pelexaba con todo o mundo, ameazaba e abusaba dos compañeiros, fuxía nos recreos saltando cara á fraga de pinos baixo as pistas, para agacharme a fumar e matinar falcatruadas illándome do mundo.

Creo que para o Varela fun un auténtico problema de conducta, un inadaptado que so lle causou crebadura de cabeza e desgustos a moreas polas miñas insolencias e algún que outro atentado ao patrimonio da escola, principalmente cando ía cuns xemelgos, que daquela me acompañaban.

Pavero foi verlle a cara cando nos cachou bebendo Calisai e fumando en pleno “güateque” na clase do Don Vicente; estraño profesor que compartía con nós seus cigarrillos Goya. Non esquezo, despois de tantos anos, a expresión do Varela impotente pola incapacidade para impoñer orde e os espaventos que facía cos brazos falando co mestre.

A mediación de meu tío Alfredo salvoume (supoño que máis dunha vez) de ser expulsado e de que puidese pasar a octavo con varios suspensos.

En octavo todo cambiou, a lo menos penso eu, tanto Varela coma eu éramos outros, o notaba máis próximo, quizá eu máis acougado, menos rebelde (non manso, menos rebelde), máis receptivo ao que acontecía ao meu redor. Do profesorado, lembro especialmente a Don David, que ganoume para a causa cando me felicitou, e ata me deu un positivo, por saber onde estaba Mesopotamia e o Tigris e Éufrates. Penso que foi a primeira vez que un mestre dicía algo bo de min. Confésovos que foi unha casualidade, de tanto escoitalo a Alfonso “do Camba” na súa pasantía, tomándolles a lección aos maiores. Pero axudoume a sentirme ben e, ao querer agradalo, sen darme de conta, estaba a progresar.

Tiven mestres fabulosos, pero seino agora que me atrevo a recordar. O que non me atrevo é a preguntarlle hoxe en día, aos que seguen vivos, que lembran do cativo que era eu, e non me sorprendería un recordo negativo, aínda que a xenerosidade dun mestre acostuma a esquecer os malos recordos.

Os de octavo da segunda promoción do colexio Ínsua Bermúdez, fomos afortunados coa lotaría nacional (foi a primeira vez, e non sería a última como ben coñecedes) e puidemos desfrutar dunha excursión de película.

Como moitos recordaredes, era frecuente acadar fondos para as excursións de fin de curso, facendo participacións de lotaría, na que todos tiñamos que contribuír saíndo as rúas a venda de papeletas. Teño na mente a feira dos capós daquel ano, cando conseguín vender as últimas papeletas na Pulpería, restaurante que daquela había na rúa hoxe coñecida como Chao Ledo, mesmo detrás do concello. O lembro de forma especial e ilusionada, porque gracias á venda de esas papeletas, achegábame máis preto ao dereito de poder ir á excursión de fin de curso.

Recordo ese ano con certa redención, xa non me pelexaba tanto e hasta aprendía no colexio, e frecuentaba moito, nas tardes de vagar, a Biblioteca para ler, sobre todo, as aventuras de Tintín.

Pouco antes de irmos de excursión, montámoslle unha folga ao Varela, non fun eu so, pero si un dos principais instigadores; negándonos a entrar a clase e mantivémonos firmes non pouco tempo. Lembro ben a escena, en fila pegados á parede do fondo, sen movérmonos, lembro que era unha mañá soleada. Si, lembro ao Varela mirándonos dende o alto das escaleiras, preto da porta de entrada.

Non é momento de lembrar o por que da folga, pero si da experiencia transcendente que en min experimentou, do que supuxo as explicacións que nos deu, a temperanza dos seus argumentos, a firmeza con que nos falou, o sincero que me pareceu; estaba cabreado si, pero non era medo nin ameaza o que transmitiu, por primeira vez un mestre non me daba medo.

De certo, ao escribir estas liñas non sei como explicalo sen que meu ollar suspire nunha bágoa.

Hasta ese intre un mestre, e moito máis un director (e xa non digamos un secretario), eran seres depreciábeis e malignos que so estaban para abusar e maltratar. Blas de Otero expresouno dista maneira:

“Aquellos hombres me abrasaron, hablo

del hielo aquel de luto atormentado,

la derrota del niño y su caligrafía

triste, trémula flor desfigurada.

 

Madre, no me mandes más a coger miedo

y frío ante un pupitre con estampas”.

 

Creo que a partir dise día comecei a ser outro. A semente do que precisaba espallouna o Varela ese día soleado de primavera.

Confío que os compañeiros das aulas de octavo, da promoción do curso de 1978-79, lembren ese curso de novela, cun final feliz na excursión que, da man do Varela e dos outros mestres que nos acompañaron, fomos de descuberta ás illas de Palma de Mallorca e Ibiza e á cidade de Madrid, sendo testemuña a foto que acompaña estas liñas, posando á entrada do Zoo de Madrid.

Non teño bo recordo co Varela, e penso que tampouco é preciso ter un bo recordo, so boa semente para medrar. E valentía para honrar súa memoria.

En Madrid, nove de maio de 2021

Miguel Barrera

 

   

 

11 de maio de 2021

Que non se vaia a tenrura



(A miña nai, na angustia do andazo)



Esta sede de lus, méntrelo vento

da morte zúa darredor das cousas...



Nimbos

Xosé Mª Díaz Castro



Que non se vaia a tenrura,

que non se afaste das miñas apertas,

que remexa entre a sarta de recordos

a cálida silueta do meu sorriso,

o espertar do bico

trotando na xema dos dedos,

ata a pel do aire

e seus charcos.



Chámaa tenrura, chámaa como a chuvia

polo seu nome,

amigo chámaa, reclama

súa voz

entre o consolo das cancións,

entre o blues das palmas ao vento.



Chámaa. Chámaa si!

para que sexan teus aloumiños

e as apertas valeiras de hoxe nos balcóns,

o espertar vivo dos latexos,

o suspiro

entre as bágoas secuestradas.



Chámaa, amigo.

Chámaa tenrura amiga, chámaa si!

nai.



Recórdalle que non estou so

Recórdalle que non estou so!

Recórdaaame que non estou so.



Que, ao alborecer,

como un bosque na espera(nza),

habita cada mañá

no trilo do merlo,

anunciando a primavera.



Xosé Miguel Barrera Vázquez

24 de abr. de 2020

Nos tempos de misericordia


(A Ramón Paz Guntín)


Nos tempos de misericordia,
en algures, os amigos soportan duelo.

Preto, tan preto os tempos
enchidos de recordos,
palpitando 
de alento e esperanza insistentes.

Ramón espera
nos tempos de misericordia.

Os amigos
acompañan a dor,
comparten tristura, amor e Paz



Miguel Barrera
Torrelaguna, abril 2019

31 de ago. de 2019

Bravo, Miguel!!



María Xosé Lamas.- Corría o ano noventa e catro cando Paulo Naseiro achegou á vivenda que compartiamos os seus libros. Entre eles, Loita de silencio, do ano noventa e tres, editado –se mal non lembro- pola Deputación de Lugo e escrito por un tal Miguel Barrera, cun limiar do xornalista Moncho Paz. Era un poemario moi breve, pero intenso, que lin dunha sentada. 

Comentándoo co meu compañeiro de vida naquel intre, informoume acerca do seu amigo Miguel, a quen, precisamente polo seu gusto de escribir poesía, chamaban de xeito amigábel “o bombilla” (que viña a significar, o iluminado), cousas de nenos…! 

Non tardei moito en coñecelo persoalmente e si, era un rapaz especial e, como el se autodefinía, un ser que vogaba contracorrente no seo dunha familia conservadora como moitas da vila que o ollara nacer. Sobresaía do skyline line do pobo con moita distancia naqueles anos, aínda de transición, en que todo o politicamente correcto estaba por definir.

Dende entón, a nosa amizade consolidouse e permaneceu intacta até hoxe pois, a pesar que residía en terras de Castela, eran moitas as cousas que nos xunguían. Os dous contamos con un pai poético común, Manuel María, que nos alentou para seguir escribindo; os dous considerabamos necesaria a escrita como medio de expresión, non só do noso sentir, senón como forma de denuncia das lacras sociais que asolagaban -e aínda o fan- á sociedade; os dous sentiamos a necesidade de verter negro sobre branco canto acontecía ao noso arredor…

Lembro que sempre nos comunicamos o día un de xaneiro, coincidindo coa emisión do Concerto de Ano Novo que retransmitía a TVE; el sabía da miña paixón pola música clásica, que compartía. Era un momento de comuñón que sobrepasaba a distancia espacial e que nos xunguía espiritualmente.

Miguel adoitaba achegarme os seus poemarios antes de editalos. Cando me deu para ler Na árbore do desespero, remitinlle unha crítica pouco usual entre compañeiros poetas, guiada máis pola miña faceta didáctica ca polo meu sentir, aconsellándolle o uso do dicionario para revisar as incorreccións ortográficas. O feito de non utilizar o galego habitualmente como lingua vehicular facía que cometera erros na súa expresión escrita. Acaso “metera a pata”, mais coidaba que o contido da súa escrita era tan bo que era unha mágoa que non respondera á normativa vixente; deformación profesional, que se lle vai facer! Mais sei que me fixo caso, pois hoxe escribe sen aqueles poucos erros que algún día lle atopei nos seus poemas.

Aquel poemario para min, até o momento, o mellor do mellor da súa escrita, era un avance ante o tempo, antes de que pouca xente denunciara o maltrato machista que aínda sufrimos. Si, Miguel era un adiantado na temática que máis tarde tratarían moitos dos nosos máis grandes escritores, e facíao dende o seu sentir máis fondo. 

Máis tamén se adiantou naquela idea que insistentemente mantiña en promover encontros poéticos a comezos do milenio, cando aínda ninguén pensaba niso e que as amizades viamos como posíbeis, pero non doadas de levar a cabo. Hoxe corroboramos que Miguel estaba acertado; son moitas as xuntanzas que se realizan en diversos lugares e con calquera motivo –sempre positivo- para xuntárense os e as poetas e agasallaren coa súa escrita aos oídos de centos de persoas que agardan ver a vida dende outras perspectivas.

Por todo isto que conto -e moito do que me esquezo-, Bravo, Miguel, e parabéns por ese Premio Literario do Concello de Vilalba tan merecido!

28 de ago. de 2019

Lembrando a Ramón Paz Guntín

Redacción.- Cando se cumpren pouco máis de catro meses dende o pasamento de Ramón Paz Guntín (1938-2019), propietario do establecemento coñecido popularmente como A Casa dos Marios, amigos e familiares queren render unha homenaxe moi especial a esta persoa tan prezada e lembrada na nosa vila. 

Con tal motivo, a vella tenda rexentada por Ramón abrirá as súas portas de novo durante varios días nas festas patronais de San Ramón e Santa María, para facilitar que os veciños e as amizades de dentro e de fora de Vilalba poidan achegarse e deixar por escrito as súas reflexións nun caderno habilitado especialmente para elo, recitar versos, tocar algún instrumento ou manifestarse baixo calquera expresión cultural. Por exemplo, o poeta vilalbés Miguel Barrera, gañador da XLV edición do Certame Literario, xa anunciou que o vindeiro 30 de agosto, ás 18 horas, recitará varios poemas en compañía do seu amigo Moncho Paz, xornalista e fillo do finado; e de Pilar Maseda, poeta da Rúa do Sol e na actualidade unha das voces do grupo Corredores de Sombras.

A Voz de Vilalba quere sumarse a esta homenaxe popular e ao longo da fin de semana, coincidindo cos días grandes dos festexos locais, publicará varias composicións poéticas dedicadas ao Chavito, alcume agarimoso co que coñecían os veciños a Ramón dende a súa etapa como xogador do Racing Club Vilalbés, na década dos anos 50 do século pasado. Socio fundador da Peña Celtista Excursionista de Vilalba, considerada a máis antiga do equipo vigués, o fútbol foi outra das grandes paixóns de Ramón, aficción que herdou o seu neto Xaime, que na actualidade milita nas filas da Sociedade Deportiva Compostela.

__________________
Foto.- O Chavito, visto por Yolanda Purriños.

Barrera gaña o Certame Literario de Vilalba



Moncho Paz.- O poeta Miguel Barrera resultou gañador do XLV Certame Literario de Vilalba, coa obra Poema da rúa das aves (Capitulo II: Agora). A tráxica historia de Gata Non-Nata e como as Aves da Porta de Cima coidaron dos seus gatiños. O traballo foi presentado baixo o lema “Como pequenos estandartes”. O galardón está dotado con sete mil euros, diploma e flor natural e será entregado o vindeiro 30 de agosto na capital chairega.

O xurado, presidido pola alcaldesa de Vilalba, Elba Veleiro Fernández, estivo integrado por expertos no eido literario: Darío Villanueva Prieto, membro da Real Academia Española; Ramón Villares Paz, catedrático de Historia da Universidade de Santiago de Compostela; Fidel Fernán Vello, xornalista e director de Radio Principal; e Xulio Xiz Ramil, xornalista e fundador do portal cultural www.galiciadixital.com
A noticia sorprendeu a Barrera en Vilalba, recentemente chegado dende a súa residencia en Torrelaguna (Madrid) para disfrutar duns días de lecer entre amigos e familiares. Nado na nosa vila en 1964 e cunha dilatada traxectoria literaria e profesional, Barrera é autor de diversas publicacións sobre economía social e cultura no xornal El Progreso de Lugo e ten publicado poesía en xornais e revistas literarias, como Xistral e outras.
Conta no seu haber con varios libros de poesía: Loita de silencio (1993), Na árbore do desespero (Derradeiros poemas de Cándida), incluído no primeiro ‘Caderno de Estudos Chairegos’ no capítulo de Nova Poesía (2002) do Instituto de Estudos Chairegos, e Poemas do Tempo Silenciado (2006), animado polo grupo de poetas afincados en Madrid baixo a denominación de grupo Bilbao, entre os que destacan Vicente Araguas, Manoel Pereira, Xavier Frias e Rafael Yañez Jato principalmente. Ten inédito o libro “Amor Enteiro”, que aborda a poesía erótica e diversos textos en prosa. 

Barrera é vicepresidente e fundador da asociación Letras de la Sierra Norte en Madrid e ten publicado textos en galego e castelán na revista literaria Cartapacio. Asemade, formou parte do grupo de guionistas do proxecto cinematográfico "Una tela en blanco" e na actualidade é membro da xunta directiva de Amigos de Prisciliano, movemento cultural fundado en París polo escritor Ramón Chao que reivindica a figura do herexe decapitado pola Igrexa católica e a súa influencia na cultura galega.

Pregunta.- Como acolliches a noticia do premio?
Resposta.- Foi unha casualidade, pois recibín a chamada do xurado poucas horas despois de chegar a Vilalba. É para min unha gran ledicia e un gran orgullo, por ser un premio que ven da miña vila natal, e que conta cunha excelente dotación económica e cun prestixio que vai medrando ano tras ano.
P.- Que queda daquel Barrera que unha vez se autodefiniu como “fillo da contracultura”?
R.- Aínda segue vivo. Cando falamos de contracultura referímonos a un movemento cultural que agora estáse a perfilar como unha das revelacións para as novas xeracións. O que antes era un enfoque de minorías hoxe forma parte do quefacer cotiá. A contracultura viña a diferenciar un novo xeito de ver a vida e tamén visualizaba a idea de universalizar o eido cultural, tan propia dos anos oitenta.
P.- Como evolucionou Miguel Barrera dende Loita de Silencio?
R.- Foi unha reivindicación dos campos, ríos e recantos de Vilalba. Non era soamente un canto á Chaira, senon tamén á visión entre o sentido espido do mundo, onde pretendía interpretar o ar, o vento, as nubes e os intres tormentosos que pode experimentar calquera persoa nun determinado momento.
P.- Anticipáchete no tempo coa denuncia da violencia machista, en A árbore do desespero (1988)…
R.- En efecto, foi unha composición que puxen en boca dunha muller para denunciar a violencia machista, da que tanto se fala agora. Alí describo a anguria das últimas horas da antagonista, cando decide poñer fin á sua vida ao decatarse de que a sociedade protexe ao violento. Afortunadamente, cambiaron moito as cousas nesta lacra nos últimos anos, especialmente no que se refire á sensibilización da sociedade.
P.- E chegaron os Poemas do tempo silenciado, dende o exilio madrileño.
R.- En realidade son unha continuación de Loita de silencio. Forman parte dun período que transcorre en pouco máis dunha década, entre 1993 e 2003. Decateime de que o silencio era unha inxenuidade pola miña banda, ante a forza e a necesidade que tiña de seguir escribindo. O libro ten dúas edicións, unha feita en Madrid e promovida polo grupo Bilbao; e a que saiu meses despois como parte da colección da Biblioteca do Instituto de Estudos Chairegos.
P.- Dende sempre colaboraches con varias publicacións literarias…
R.- Comecei a publicar os meus poemas en A Voz de Vilalba, aló polo ano 1985. E sigo a facelo na actualidade na edición dixital; de feito, os meus poemas máis recentes neste medio teñen que ver con temas de actualidade, como o cambio político na nosa vila e a designación de Ricardo Carvalho Calero como protagonista da vindeira edición das Letras Galegas. Posteriormente, publiquei en varios números da revista Xistral e, no ámbito madrileño, na revista Olga, como continuación do meu labor como membro do grupo Bilbao; e na revista Cartapacio, da Serra Norte de Madrid. Este ano tiven a oportunidade de participar nun recital poético no Ateneo, onde recitaron no seu día Lorca e outros autores de prestixio e onde tamén celebraba Valle-Inclán as súas tertulias literarias. E participei tamén en numerosos libros colectivos.
P.- Tiveches unha fonda influencia dos poetas da Chaira.
R.- Manuel María foi o meu pai espiritual. Coñecino por vez primeira na carballeira de Santa Isabel, en Outeiro de Rei, de onde tamén era natural o meu pai. E mantivemos unha relación de amizade dende comezos dos anos noventa, tanto literaria como epistolar. Non podo esquecer tampouco a Agustín Fernández Paz, que unha vez me dixo “Hai que ler un pouco todos os días”. E, lóxicamente, a Xosé Luis García Mato, o Guedelliñas, co seu estilo existencial e tremendista. O meu libro premiado e unha homenaxe aos poetas de Vilalba, esta terra pequeniña que ten un fondo extraordinario no corazón. Un acaba por voltar ao territorio íntimo, que no meu caso está cos poetas de Vilalba, coa súa temática, o seu xeito de escribir… Os mortos volven, e da maneira que se achegan a nós, interpretámolos de novo. Coñecinos a fondo a través do libro “Os poetas de Vilalba”, de Xulio Xiz.
P.- Que lecturas ocupan actualmente o teu tempo libre?
R.- En concreto, tres. Spoon River Anthology, de Edgar Lee Masters; El último barco, de Domingo Villar; e Sapiens, de Yuval Noah Harari. Tamén ando na relectura dos poemas de Patty Smith e na obra de Marcos Ana (1920-2016), poeta comunista e o preso que máis tempo pasou nos cárceres franquistas, un total de vinte e tres anos.

___________________________________
Foto.- Miguel Barrera, tras recibir a noticia do premio (Manuel París)

20 de ago. de 2019

Carvalho Calero son eu



Miguel Barrera.- Carvalho Calero chegou. Cando, aló polo 23 de xullo do 2010, publiquei na Voz de Vilalba o artigo  Quitade as vosas sucias mans de Lois Pereiro , non desfrutei da nova de nomear ao poeta coma homenaxeado para las Letras Galegas do ano 2011, aínda que había razóns sobradas, parecíame prematuro e de difícil dixestión.

Pois a día de hoxe, moitos felicitámonos por fin, da aprobación da RAG, pola “ampla maioría” da súa decisión, de dedicar o Día das Letras Galegas do 2020 ao mestre Ricardo Carvalho Calero. Eu felicítome. Eu son alguén, no amor as letras,  grazas a dous mestres inconfundibles na historia particular de moitos coetáneos. No meu particular deambular, atópanse Pepe Chao e Carvalho Calero, inconfundibles no renacer e na identidade.

Aínda lembro o día que merquei na libraría Segrel a terceira edición da “Historia da literatura galega contemporánea” da Editorial Galaxia. O que non recordo era si chovía ou se a brétema confundía as árbores da Alameda, so tiña ansias e ánimos de agarimar as 894 páxinas da transcendental obra. Agora estou a facer o mesmo e o desfrute énchese de melancolía.

Debaterase moito a súa figura, a súa obra, penso que sobre todo o seu transcorrer vital na lingua galega (perdón na Lingua Galega).

Como aperitivo dese debate futuro recomendo a lectura do nº 5 da Revista Olga (Revista de poesía galega en Madrid) de maio de 2018, onde como “reduto idealista” (Vicente Araguas dixit) se rendeu humilde homenaxe. Por certo, revista  Olga na que a inestimable teima de Vicente Araguas, Manuel Pereira e o vilalbés Rafa Yáñez entre outros, manteñen un facho de galeguidade, extra muros de Galiza.

En fin, de remate o poema “Reticências...” (1986-1989), recollido na escolma no nº 5 de Olga:



Somos os pacifista,

que andamos dando guerra.



Somos as feministas,

que vestimos de home.



Somos os poetas eróticos,

impotentes no tálamo nupcial.



Somos os sacerdotes,

que nom cremos em Deus.



Somos os comunistas,

mui zelosos da nossa propiedade privada.



Somos os homes – e as mulheres-. Inumanos,

como cumpre à nossa humana condiçom.



Se os nossos nomes e as nossas condutas

nom  foram como som contradiçom,

só seríamos sombras.



Mas somos realidades, e por isso

somos assí, contrários do que somos.

                                                                         (Arredor de si)

30 de xuño de 2019

Non pasará de ser un soño




...No meniño que dorme
no edredón dos teus ollos
reclamo a liberdade pró meu pobo...

Con Pólvora e Magnólias.
X.L. Méndez Ferrín 

Nas primaveras lucidas,
democráticas a bandadas, de estandartes de rosas floreados,
traen dos soños republicanos
aqueles novos espertares
nas lumieiras da memoria
da cinza de Martínez Castro.

Puiden soñar. Soñei,
e no estrano da distancia,
no espertar do tempo pendurado
de esperanzas,
soñei que na historia o día chegou.

Chegou, chegou, chegou,
na preguiza da historia chegou
sostendo nas mans de Elba Veleiro
o caxato rexedor,
o caxato do ser dun tempo novo
nos eidos da materia realizábel.

Chegou, Xulián, chegou
despois de vintenove mil dúascentas noventa e cinco noites.
Chegou na vella ollada emocionada
do vello soñador.

Ao teu carón Moncho e Fernando,
nas bambolinas Eduardo (todo chega amigo tuno, todo chega).

Pero voto en falla a Cernadas sobre todos.

No cartafol das lembranzas asoman María Xosé e Tucho, Martín e Bernardo, Luis...
De cantos outros un quere acordar!

Pero é dos horizontes novos da Terra Chá do que hai que falar,
pero é dos donos do novo tempo agora, sen reis panchovillas nin servidumes, a hora
da beleza soñada, da xustiza social, da palabra.

No labirinto da Pena do Encanto, nas ermas silveiras do Madalena,
nas cadeas da Pravia, no mofo das estatuas
sabia nova
fertiliza, sobre o esterco dunha Vilalba esmorecida,
o espertar dunha Vilalba revivida.


MIGUEL BARRERA
Despoxos dun ninguén


16 de xuño de 2019

Poetas esquecidos da Vilalba republicana

Miguel Barrera.- Hoxe estamos no 14 de abril e no romper da primavera o cabodano da proclamación da República xurde na memoria colectiva con maior ou menor forza, pero sempre será memoria. Recoméndovos a lectura do xornal “Faro Villalbés” (periódico quincenal, paladín de “Organización Republicana Agraria).

Permitídeme recomendarvos tamén unha ollada de cando en vez que, cos tempos que corren, paréceme do máis acertado. A poesía ten unha permanencia e un protagonismo salientable. Como é de supoñer, a presenza de Carmiña Prieto Rouco é tan constante como interesante a evolución do seu proceso creativo.
O primeiro número do xornal (Vilalba, 20 de xaneiro de 1932) da novas do estreo da zarzuela “Traidores Celos” o día 27 de decembro no “Teatro Villalbés” e aparece un primeiro poema esperanzador co título de  “Ano Novo”, daquela a poeta acababa de cumprir 32 años.

Coido que en case todos os números do xornal a presenza da autora vilalbesa, e Cantora de Terra Cha (creo que o alcume é obra de Xulio Xiz) é permanente, tanto en galego como en castelán. Tamén outros autores deixaron pegadas cos seus versos, xa identificándose co seu nome  ou baixo seudónimo. Dos máis salientables J. Pérez Yáñez, Daniel Carballido Díaz, Alfonso de Guizán (que no número 22 do 30 de xaneiro de 1933 publica un precioso soneto “para Encarnación Cabarcos Orosa, semilla y buena como un amor, y hermosa cual un poema de Verlaine”; non será esta a súa única xoia), Antonio Quintela Ferreiro, Jesús Colmar Rodríguez (mestre nacional de Corbelle) entre outros; algún deles colaboradores doutras vilas (Viveiro, Barreiros, Mondoñedo), e insignes como Ramón Cabanillas, Salvador Rueda e Curros Enríquez.

Dos que escribiron baixo seudónimo atópanse Caballero de Venus, Celso D´ounes, Juan del Pueblo, E.A.E (cun poema  “para la simpática y bella señorita de Sancobad, Lolita Portela Fuentes), Seralliv, Cantor e Salvador Golpe.

Destes poetas esquecidos o que garda para min unha enigmática presenza é o poeta que escribe baixo o pseudónimo de “El Caballero de Venus” en especial seus poemas enchidos de melancolía. Penso que o poeta pode ter sido un emigrado que enviaba as producións dende ultramar, xa que evoca de forma constante a lonxanía, os amigos doutro tempo, o amor ansiado. Houbo un tempo que pensei que podía ser un heterónimo de Carmiña, pero rexeiteinos de contado (non investiguei moito por certo, pero un deixa que o miolo goce imaxinando  a tona dos personaxes a través do feixe de versos que nos deixou).
“El Caballero de Venus” remata a súa produción literaria no terceiro ano do Faro Villalbés, no número 48, un 14 de abril de 1934.

Permitídeme que vos traslade estes últimos versos. Lembro que foi Pepe Chao, nunha das súas clases maxistrais no Instituto de Vilalba, quen levoume a oír por vez primeira: “aqueles pobos que non coñecen o seu pasado, están condenados a repetilo”.

Versos de un loco
14 DE ABRIL

La gente por la calle, lector se apiña
conmemorando un día republicano,
aqueste que lejos… buen ciudadano:
¡hace hoy tres años justos nació la “niña”!
Bajo certera guía del gran Azaña
vestida y arropada fue caminando,
dando pan a los pobres que iban formando
las legiones hambrientas de nuestra España.
Más los tiempos cambiaron ¡prole infinita!
y subieron por “gracias” electorales,
en abrazos de derechas y radicales
que hoy en día se mantienen de agua bendita…
Y así, formando el “colmo” como en la China,
marchan nuestros magnates, nuevos ascetas,
entre “abrazos y besos” de los fas…cetas,
en medio de la calma santa y divina.
¡Cómo cambian los tiempos, señor! Los seres
de falda del cristiano son los sicarios
y serán del Estado los “funcionarios”
por ejercer funciones de mercaderes…
Pues…, 14 de abril, tú no has cambiado,
un 14 de abril eres parlero,
hogaño hay algo más que “lo del clero”
sentidas añoranzas del pasado…
Tú nos traes un aire casquivano
que te dieron los otros y este “humo”;
sed más laico otra vez, menos frailuno,
¡y un 14 de abril republicano!
………………………………………………….
España jubilosa hoy conmemora sus tres años de vida republicana, salvada por Don Ale…- su perla indiana – y en júbilo de abril, España llora.

El Caballero de Venus

14 de abr. de 2015