37ª edición do Festival de Pardiñas
29 de xul. de 2016
O contexto internacional das Irmandades
26 de xul. de 2016
I+P, ideas para producir (X edición)
Premiados da bolsa ‘Nacho Mirás’
23 de xul. de 2016
XXI Premio Manuel Reimóndez Portela
18 de xul. de 2016
Agustín Fernández Paz, bo e xeneroso
Mario Paz González.- O pasado 12 de xullo foise para sempre Agustín Fernández Paz, un dos máis grandes escritores da literatura galega, amais dun exemplo constante de coherencia, de bondade, de xenerosidade, de entusiasmo e de loita a prol da nosa lingua, da literatura e da vida.
14 de xul. de 2016
O IESCHA no pasamento de Fernández Paz
Redacción.-
O Instituto de Estudos Chairegos (IESCHA) desexa manifestar publicamente o seu fondo pesar polo falecemento do vilalbés Agustín Fernández Paz.
Foise un gran profesor, un dos cumios da literatura galega do último medio século e un gran traballador a prol do desenvolvemento cultural de Galicia, tanto no seu uso do idioma galego como pola creación dunha plataforma galega en defensa do noso idioma.
Rexo defensor daquelo no que creía, foi quen, nunha exemplar mostra de dignidade cidadán, de renunciar á mundana gloria do recoñecemento cun importante premio, porque considerou que o Goberno que llo concedía non estaba a traballar a prol dos dereitos lingüísticos do pobo galego.
A Terra Chá estivo sempre presente no seu corazón...e en boa parte da súa extensa obra literaria, e na súa Vilalba natal atopou sempre un lugar no que gozar da súa familia e as súas amistades.
No seu querido barrio das Fontiñas, fíxolle unha fermosa homenaxe en recoñecemento á súa obra a Asociación de Escritores en Língua Galega (AELG), que ergueu alí unha escultura na súa honra; alí nos veremos de cando en vez, Agustín!
12 de xul. de 2016
Finou Agustín Fernández Paz
Carlos Casares Letras Galegas 2017
Redacción.-
Narrador, ensaísta, articulista de prensa, editor e dinamizador cultural, Carlos Casares Mouriño (Ourense, 1941-Vigo, 2002) é unha das figuras máis senlleiras e renovadoras da literatura galega das últimas décadas do século XX. Prosista en distintos xéneros, o humor e a sinxeleza e a claridade no tratamento dos temas que lle afectan ao mundo actual constitúen os trazos máis característicos do seu estilo narrativo e ensaístico, que lle reportou un gran recoñecemento do público e da crítica.
Alén do seu talento literario, Casares foi un intelectual de relevo extraordinario que destacou tamén pola súa implicación na vida cultural, social e institucional do país e por unha laboriosidade incansable, ao tempo intelixente e reflexiva, e sempre cun compromiso inequívoco coa lingua galega.
A Real Academia Galega considera que a calidade, a vocación abertamente comunicativa e o carácter variado da súa obra, que incluíu a literatura infantil, o xornalismo e o ensaio, converten a Carlos Casares nun escritor especialmente idóneo para protagonizar a celebración das Letras Galegas de 2017. Con toda seguranza, reforzará o prestixio das nosas lingua e literatura non soamente entre o público escolar e estudantil en xeral, senón entre o gran público lector, que xa celebrou en vida a súa espléndida obra literaria.
Carlos Casares naceu en 1941 en Ourense e desde os 3 anos pasou a súa infancia en Xinzo de Limia. A súa vocación literaria empezou a se manifestar xa na adolescencia, cando gañou un premio que lle permitiu coñecer a Vicente Risco. Xa na etapa universitaria, na que se especializou en Filoloxía Románica en Santiago de Compostela, entrou en contacto co núcleo da cultura galega antifranquista mentres continuaba a cultivar o seu perfil literario. En 1967 publicou a súa primeira obra, o libro de relatos Vento ferido, dentro da colección Illa Nova de Galaxia, e pouco despois converteuse nun pioneiro da literatura infantil en galego: en 1968 gañou co relato A galiña azul o I Concurso de Contos Infantís da Asociación Cultural O Facho e en 1973, o I Concurso de Teatro Infantil da mesma entidade con As laranxas máis laranxas de todas as laranxas.
En 1975, Xoguetes para un tempo prohibidoreportoulle o Premio Galaxia e o Premio da Crítica de narrativa galega da Asociación Española de Críticos Literarios. Casares era xa a esa altura unha das voces emerxentes máis renovadoras e significativas da nosa narrativa, recoñecida en 1978 co seu ingreso na Real Academia Galega, onde foi o membro de número máis novo.
Nos anos da transición e do comezo da democracia, participou activamente na reivindicación autonómica e como parlamentario independente nas listas do PSdeG-PSOE traballou arreo para sacar adiante a Lei de Normalización Lingüística (1983). Rematada a primeira lexislatura da autonomía, centrou o seu traballo no eido cultural como director da editorial Galaxia (1986-2002) e da revista Grial (1988-2002) e, máis adiante, tamén como presidente do Consello da Cultura Galega (1996-2002).
Malia os seus múltiples compromisos, Casares non abandonou nunca a escrita e seguiu a publicar obras con moi boa acollida do público, como a colección de relatos Os escuros soños de Clío (1979), as novelas Ilustrísima, Premio da Crítica Galega de 1982; Os mortos daquel verán(1987), Premio Antón Losada Diéguez; e Deus sentado nun sillón azul (1996), Premio da Crítica Española de 1997 e finalista do Premio Nacional de Narrativa de 1998; ou O sol de verán, publicada postumamente en 2002 e Premio da Crítica dese ano.
Cómpre así mesmo salientar o seu labor como articulista en distintas cabeceiras, que chegou a contar cun amplísimo e fiel público e merecente dunha morea de distincións, entre eles os premios Fernández Latorre (1993) e Julio Camba (1995), e xa a título póstumo o Roberto Blanco Torres (2002).
9 de xul. de 2016
Marilar Aleixandre e Chus Pato na RAG
Redacción.-
No Pleno da RAG celebrado hoxe, 9 de xullo, foi elixida académica de número electa María Pilar Jiménez Aleixandre (Madrid, 1947) para ocupar a vacante producida polo pasamento, o pasado 27 de novembro, de Xosé Neira Vilas. Coñecida como Marilar Aleixandre, é escritora e catedrática de Didácticas das Ciencias Experimentais da Universidade de Santiago de Compostela.
Como escritora, a obra de Marilar Aleixandre está traducida ao portugués, castelán, catalán e éuscaro, e foi recollida en antoloxías en inglés. Recibiu ademais numerosos premios tanto por obras dos distintos xéneros que cultiva (poesía, narrativa de adultos e narrativa infantil e xuvenil) como polo conxunto da súa carreira.
Como bióloga e experta en educación, foi pioneira no uso do galego como lingua vehicular no ensino das ciencias: foi coautora dos dous primeiros textos de ciencias naturais en galego e doutros moitos materiais, itinerarios, artigos e ensaios sobre o ensino das ciencias. Na actualidade, a súa liña de investigación é a argumentación, o uso de probas e o pensamento crítico no ensino das ciencias, mediante análise do discurso. Neste campo é autora dalgúns dos artigos máis citados internacionalmente sobre o tema.
Na xuntanza do Pleno tamén se oficializou a proposta de María Xesús Pato Díaz (Ourense, 1955), coñecida como Chus Pato, para cubrir a vacante producida polo pasamento de Xosé Fernández Ferreiro, falecido o pasado 16 de decembro. A candidatura da poeta someterase a votación no vindeiro Pleno.
A de Chus Pato é desde os anos 80 unha das voces poéticas máis vangardistas e persoais da literatura contemporánea. A súa obra, rupturista cos modelos tradicionais de poesía, desenvolve unha temática caracterizada por un ton reivindicativo e de denuncia social, na que a mirada feminista ten unha importancia especial, e incide no expresionismo culturalista clasicista.
Chus Pato publicou os seus primeiros poemas na revista Escrita (1984). Parte da súa obra pode lerse en distintas revistas (Luzes de Galicia, Festa da palabra silenciada, Andaina, Gume, Dorna, Clave Orión...) e libros colectivos e antoloxías. Urania (1991) foi o seu primeiro libro de poemas, ao que seguiron Heloísa(1994), Fascinio (1995), A ponte das poldras(1996) ou Nínive, co que gañou o Premio Losada Diéguez en 1997. En 2009 mereceu tamén o Premio Nacional da Crítica por Hordas de escritura, obra coa que ademais volveu gañar o Losada Diéguez, e en 2013 foi recoñecida co Premio da Irmandades de Libreiros como mellor autora do ano por Carne de Leviatán.
A súa obra foi traducida a diferentes idiomas e desde 2015 os versos de Secesión lidos na súa propia voz son os primeiros en lingua galega que forman parte dos fondos sonoros da Poetry Room de Harvard.
Os frescos da Igrexa dos Vilares
Antón Tenreiro Ferreiro.-
San Vicenzo dos Vilares é unha igrexa coñecida por celébrar a popular romaría da Virxe dos Desamparados.
As orixes do templo datan do s. XII, se ben os restos románicos redúcense aos muros laterais da nave con varios canecillos, sendo a fachada principal do XVIII.
No exterior o conxunto está formado por un atrio murado con baixo muro de pedra granítica, con cruceiro, dúas pilas bautismales e un sarcófago. Támén existe un Calvario de tres cruceiros diante.
No interior ten catro retablos neoclásicos e un barroco con tallas dos ss. XVII e XVIII, aínda que destacan especialemnte os restos de pintura mural ó fresco do S.XVI, da posible autoría do Mestre de Parga, que forman un ciclo ó longo dos muros da nave, con distintos temas, como o do enterro do Conde Orgaz. Descubertos no ano 1991, un ano máis tarde o profesor Monterroso elaborou un interesante traballo publicado no número 8 dos Cadernos de Estudos Mindonienses sobre estes murais.
O estado xeral de conservación é verdadeiramente moi malo. A gravedade acelerada e activa dos axentes de deterioro, provoca en primeiro lugar o risco de desprendemento das pinturas murais, polo que urxe imperiosamente proceder á sua restauración, xa que de acabar caendo, a súa pérdida sería irreversible.
Ademáis deste perigo urxente de resolver, o seu aspecto sucio e abandonado desvirtúa a súa calidade como elemento singular e moi visible de este templo de San Vicenzo dos Vilares, centro de peregrinaxe senlleiro.
En conclusión podemos dicir que se está a perder un ciclo mural ao fresco de gran relevancia artística é histórica para a provincia de Lugo. É por esto que a Asociación Sociocultural Lareira de soños ten encargado un proxecto e contactado coas entidades responsables para a consolidación, restauración e posterior posta en valor deste importante ben patrimonial, que sumado a outros elementos da contorna como os cobertizos da antiga Feira do Sete, a casa do Sindicato, a escola Habanera, o castro e os pozos cubertos, conforman un conxunto de moito valor e atractivo historico artístico.
A cultura e o patrimonio do rural chairego precisa desta actuación urxente. Así sexa.
8 de xul. de 2016
III Convivio da Cultura Galega
Redacción.-
A vila natal de Manuel María, o escritor a quen este ano se dedican as Letras Galegas, acollerá o vindeiro sábado 9 de xullo o Convivio da Cultura Galega, que chega xa á súa terceira edición.
O Convivio é unha xornada festiva impulsada desde a Casa-Museo Manuel María, a federación Galiza Cultura de asociacións culturais galegas e a Asociación Cultural e Musical Solfa de Compostela, entendida como un punto de encontro aberto a todo o asociacionismo cultural de base que se move en Galiza a calquera nivel: colectivos, creadoras e creadores artísticos, conxuntos musicais...
O Convivio da Cultura Galega desenvolverase entre a Casa-Museo Manuel María, no centro da vila de Outeiro, onde se recibirá os participantes a partir das 11 da mañá, e a Carballeira de Santa Isabel, unha fermosa paraxe natural situada a menos de 1 quilómetro da casa natal do escritor onde as augas do Río Ladra conflúen coas do Miño. Transformada hoxe nunha magnífica área recreativa, o Campo da Santa Isabel foi tradicionalmente o lugar da festa na “tribo” natal do poeta (como el chamaba a Outeiro de Rei) e tamén o lugar dos xogos infantís e das descubertas da natureza: de aí que para Manuel María fose sempre un lugar moi querido e tan presente sempre na súa obra.
Na Carballeira desenvolverase o Convivio durante boa parte da xornada, con actuacións musicais, xantar colectivo (cada quen deberá traer o seu), foliada aberta a grupos e persoas que queiran animar a sobremesa libremente, xogos populares e algunhas sorpresas máis.
Paralelamente, arredor das 16.30, na mesma Carballeira, haberá un encontro das directivas dos colectivos culturais presentes no Convivio para compartir experiencias de traballo no ámbito cultural e tecer redes de colaboración para o futuro que poidan dar no desenvolvemento de iniciativas conxuntas e axuden a afortalar o movemento asociativo cultural galego de base.
3 de xul. de 2016
Nace "Olga", voceiro do Grupo Bilbao
29 de xuño de 2016
A viaxe a Santo André da Xeración Nós
28 de xuño de 2016
Crise política na Deputación de Lugo
________________________
Antonio Veiga, á dereita, o día da toma de posesión (Arquivo AVV)
"Sorpasso" popular
Os vellos comunistas non lle perdoaron a Pablo Iglesias que falase en nome da "nova" socialdemocracia durante toda a campaña; tampouco que non baixase á rúa, obsesionado con facer campaña desde as televisións. De feito, o primeiro que fixeron a noite electoral en Atocha foi amosarlle a bandeira coa fouce e o martelo, xunto á tricolor republicana. A sorpresa -e certa incomodidade- foi patente nalgúns dirixentes de Podemos, non afeitos nos seus mitins a estes emblemas, que colisionan coa estética e a posta en escena dos seus actos, afastada da identificación na esquerda e baseada no concepto "transversalidade". Hai que lembrar agora o aviso de Cayo Lara a Garzón, tralo pacto con Podemos: “Alberto, vaime a custar votar nestas eleccións”. Esta coalición resultou unha auténtica decepción: nin multiplicou o número de votos -ao contrario, perdeu no camiño máis dun millón- nin gañou un escano adicional aos que tiñan antes por separado. Un complexo encaixe de bolillos que terán que resolver; de entrada, xa encargaron un estudo demoscópico. Estanse a parecer máis aos representantes da “vella política” do que eles pensan.
Helena Villar escritora na súa terra
Redacción.-
A Asemblea de Socias/os da AELG aprobou por unanimidade outorgar a Letra E de 2016 a Helena Villar Janeiro. Entregaráselle en Rianxo o 25 de xuño, na que será a vixésimo segunda edición.
Escribir, tirar do fío para dispoñelo en urdas, para pasar a trama, para facer a tea: tecer. Tecer a vida cara adiante como as hedras da clepsidra poboan o tempo que flúe. Tecer a vida cara atrás como quen remonta o río e volve a onde só a palabra recupera os instantes. Recoller palabras de noso, tal abelorios, e nomear o mundo igual que se bordara as formas dos soños que fabula. Tiña que ser así porque Helena medrou entre fíos na xastrería familiar, primeiro ensino, primeiro ateneo, onde se recitaban os clásicos, se interpretaba bel canto e desfilaban historias e personaxes, segundo ela mesma refire.
A Homenaxe O/A Escritor/a na súa Terra, impulsada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), chega en 2016 á súa XXII edición recaendo na figura de Helena Villar Janeiro, que será homenaxeada no Concello de Rianxo, a terra que ela elixiu para vivir os solpores da ría de Arousa.
Esta iniciativa anual conforma xa unha tradición na traxectoria da Asociación, e tense constituído ao longo de dúas décadas como unha celebración na que a terra de orixe ou adopción do homenaxeado/a cobra un protagonismo fundamental. É vontade da AELG honrar escritores/as procurando o contacto directo co autor/a e a súa implicación persoal na xornada de homenaxe. Unha celebración múltiple e popular na que se vén recoñecendo a entidade literaria de insignes figuras das nosas letras, a través dunha serie de eventos como a entrega do galardón Letra E de escritor/a (unha peza escultórica de Caxigueiro), a plantación dunha árbore simbólica (un loureiro elixido pola propia autora) e a colocación dun monólito conmemorativo.
Programa
11.30h (Paseo Marítimo no Peirao de Sete Fogas)
Descubrimento do Monólito conmemorativo e plantación do loureiro (árbore simbólica da escritora). Interveñen:
Cesáreo Sánchez Iglesias, Presidente da AELGAdolfo Muíños Sánchez, Alcalde de RianxoHelena Villar Janeiro
Acto de entrega da "Letra E" (Escola da I República - Cuartel vello) Interveñen:
Adolfo Muíños Sánchez, Alcalde de RianxoMercedes Queixas Zas, Secretaria xeral da AELGCesáreo Sánchez Iglesias, Presidente da AELGMarica Campo: Laudatio
Entrega da peza escultórica do artista Caxigueiro
Intervención da homenaxeada: Resposta á laudatio por parte de Helena Villar Janeiro
14.00h Xantar no Pazo de Rianxiño
Xantar de confraternidade. Aberto aos/ás socios/as da AELG, á veciñanza de Rianxo e demais persoas interesadas.
O prezo por persoa é de 30€, que se pagarán no propio restaurante nunha mesa que habilitaremos ao efecto. As prazas no restaurante son limitadas: agradecemos que fagas a túa reserva canto antes. De estardes interesados/as en asistir ao xantar confirmádenolo chamando até as 14.30 do venres 17 de xuño ao teléfono 981 133 233 ou enviando un correo electrónico a oficina@aelg.org.
Nota: O traxecto desde o Peirao de Sete Fogas até o Pazo Rianxiño pódese facer a pé en 15 minutos
23 de xuño de 2016
Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia
Redacción.-
A Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia presentou a programación da súa trixésima segunda edición, que se desenvolverá do 15 ao 24 de xullo coa participación de 20 compañías procedentes de Lituania, Francia, Arxentina, Chile e diferentes puntos de Galicia e do resto de España. Ademais de reforzar a súa dimensión internacional, este ano o encontro concederá un especial protagonismo ás olladas femininas a través dos traballos de actrices como a arxentina Laura Nevole, a madrileña Eva Rufo, a sevillana Carmen Gallardo ou as galegas Mabel Rivera, Belén Constenla e Patricia de Lorenzo.
O encontro volve contar co apoio, entre outras entidades, da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. O seu director, Jacobo Sutil, participou xunto co alcalde de Ribadavia, Ignacio Gómez, e o director artístico da MIT, Roberto Pascual, na presentación que tivo lugar na Cidade da Cultura de Galicia, en Santiago de Compostela, e na que se detallaron os principais eixos desta carteleira.
A Xunta de Galicia mantén a súa achega de 60.000 euros a través dun convenio de colaboración asinado co Concello de Ribadavia, mediante o que se recoñece o carácter histórico da mostra, así como a súa capacidade para se adaptar tanto ás demandas do público como ás propostas escénicas do século XXI. Así o explicou o director da Agadic, quen subliñou así mesmo o labor da MIT no ámbito da produción, que se materializará na coprodución galego-portuguesa de ‘O conto de inverno’, de William Shakespeare, baixo a dirección de Marcos Barbosa e coa participación do Centro Dramático Galego. Este espectáculo, que ten prevista a súa estrea no mes de outubro en Aveiro, poderá verse en Ribadavia en 2017.
Resolución da convocatoria de subvencións
Jacobo Sutil enmarcou a colaboración coa Mostra Internacional de Teatro no programa de apoio da Agadic a eventos considerados estratéxicos para as industrias culturais, do que tamén forma parte a convocatoria anual de subvencións para festivais de artes escénicas e de música. Neste sentido, anunciou que hoxe tamén se fixo pública na web www.agadic.gal a resolución destas axudas, a través das que se adxudica un total de 170.000 euros a outras nove mostras: o Festival Internacional Outono de Teatro (FIOT) de Carballo, a Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas, o Festival Internacional de Teatro de Ourense (FITO), o Festival Internacional de Títeres Galicreques, o Festival de Títeres de Redondela, o Festiclown de Vilagarcía, o Corpo(a)terra de Ourense, o Festival de Teatro Galego do Carballiño e a Mostra de Teatro de Cariño.
A memoria, a violencia, a palabra e a arte son os principais eixos temáticos ou motivos recorrentes a partir dos que a organización da MIT deseñou a súa programación de 2016, na que un dos pratos fortes será a presentación en Galicia do traballo de Oskaras Koršunovas, director do Teatro Municipal de Vilna, en Lituania. Koršunovas dirixe a posta en escena de ‘A gaivota’, de Chejov, espectáculo xurdido a raíz dos laboratorios desenvolvidos tanto no seu espazo como no Colexio de Teatro da Bienal de Venecia.
Nesta oferta internacional, destaca tamén a mestura de cómic, vídeo e teatro da veterana formación chilena TeatroCinema, dirixida por Juan Carlos Zagal, que chegará a Galicia coa montaxe ‘Historia de amor’.
Aniversario de Matarile Teatro
Como en edicións anteriores, a escena galega continuará tendo unha importante presenza nesta carteleira, que este ano concede un especial protagonismo a Matarile Teatro con motivo do seu trixésimo aniversario. A compañía de Ana Vallés e Baltasar Patiño exhibirá en Ribadavia ‘El cuello de la jirafa’, ‘Teatro invisible’ e ‘Antes de la metralla’. Esta última proposta está pensada como un encontro escénico entre diferentes profesionais do panorama artístico estatal, que se concretará nun espectáculo aberto e en evolución para se adaptar aos espazos e festivais nos que se presente trala súa estrea en Ribadavia.
Cada 1 de xuño...
22 de xuño de 2016
XVI Ruta Chairega
Redacción.-
O domingo, día 19 de xuño de 2016 o Iescha organiza a XVI RUTA CHAIREGA que percorrerá nesta ocasión as terras de Begonte, Rábade e Outeiro de Rei pola Ruta das Insuas. Haberá servizo de guía contratado polo Iescha.
A ruta das Insuas de Rábade, Outeiro de Rei e
Begonte comezariámola no Centro de
Interpretación da Casa das Insuas;
camiñariamos pola beira do Miño para introducírmonos nas Insuas; chegariamos a
Cela, atravesariamos as Insuas, visitariamos a
desembocadura do Támoga no Miño, e
volveriamos a Rábade polo camiño agrícola e
por pistas, chegando ao punto de inicio. Logo,
poderemos ver a fonte da Pinguela, o Pazo de
Mirapeixe, as casas grandes de Santa Mariña, o
Pazo dos Gaioso, o cemiterio onde está o
Manuel María soterrado, ata chegar á
Carballeira de Santa Isabel. Case todo o percorrido é pola zona núcleo da Reserva da
Biosfera Terras do Miño.
Ao finalizar a ruta, na propia Carballeira de
Santa Isabel e sobre as tres da tarde, terá lugar
a comida, nesta ocasión servida polo Catering
Terra Chá, a base de entrantes variados,
churrasco, sobremesa, cervexas, viño,
gasosa…
A media tarde, efectuaremos a visita á CASA-MUSEO MANUEL MARÍA, en Outeiro de Rei.
A cuota que haberá que pagar será de 25 € por adulto (menores acompañados, 5€) (inclúe a comida,
autobús, guía…).
O traslado dos participantes farase en autobús dende Vilalba deica o inicio da ruta, saíndo das inmediacións da Pravia (Casa da Cultura) ás 9:30 horas e retornando á tardiña.
Os/as interesados/as poden apuntarse contactando con calquera membro da Xunta Directiva do IESCHA (directamente ou por teléfono), ou por correo electrónico (estudoschairegos@gmail.com), como moito.